Back أسوار أوريليان Arabic Сцяна Аўрэліяна Byelorussian Стена на Аврелиан Bulgarian Muralla Aureliana Catalan Aurelianova hradba Czech Den Aurelianske Mur Danish Aurelianische Mauer German Αυρηλιανά Τείχη Greek Aurelian Walls English Aŭrelia Murego Esperanto
 Mur Aurelianus ger y Porta San Sebastiano | |
| Math | mur amddiffynnol, safle archaeolegol, real property, muriau dinas  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl | Aurelian |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Rhufain |
| Gwlad | yr Eidal |
| Cyfesurynnau | 41.87329°N 12.49896°E |
 | |
| Arddull pensaernïol | pensaernïaeth Rufeinig |
| Statws treftadaeth | ased diwylliannol yr Eidal |
| Manylion | |
| Deunydd | concrit, bricsen |
Mur amddiffynnol o amgylch dinas Rhufain yw Mur Aurelianus (Lladin: Muri Aureliani). Adeiladwyd y mur rhwng 271 a 280 gan yr ymerawdwr Aurelianus.
Roedd muriau amddiffynnol o amgylch Rhufain cyn hyn, yn enwedig y mur a briodolir i un o frenhinoedd cynnar Rhufain, Servius Tullius. Ail-adeiladwyd y mur yma wedi i'r ddinas gael ei chipio gan y Celtiaid dan Brennus yn 390 CC, ond yn y canrifoedd dilynol, tyfodd y ddinas ymhell tu hwnt i'r muriau hyn.
Llofruddiwyd Aurelianus yn mis Medi 275 gan Gard y Praetoriwm, a cwblhawyd y mur gan ei oluynydd, Probus. Roedd y mur yn wreiddiol yn 6 medr o uchder a 3.5 medr o drwch, gyda 383 o dyrrau ar gyfer gwylwyr.
Mae rhan helaeth o'r mur, tua 13 km ar lan ddwyreiniol afon Tiber, yn parhau mewn cyflwr da, yn enwedig y rhan ddeheuol. Dim ond ychydig weddillion sydd i'w gweld ar lan orllewinol y Tiber. Ceir hanes y mur yn y Museo delle Mura yn y Porta San Sebastiano.